Inleiding

Morgen, 29 september ben ik een van de sprekers om de Amsterdamse gemeenteraad  te overtuigen af te zien van het invoeren van het criterium. Het is onderstaande analyse die dat nader toelicht. Uit de titel kan u al opmaken van dat er meer speelt dan alleen het criterium. Het is dat wat ik in mijn speech zal uitleggen met cursief hieronder de rooie lijn van die speech. Het is de analyse over de politieke ideologie van de Amsterdamse Driehoek die daar u weer verder over kan informeren met tenslotte mijn oproep van dat de Driehoek gestopt moet worden omdat zij een ideologie volgt die eerder problemen veroorzaken dan oplossen.

ps) in deze website zijn al veel eerdere notities over het Amsterdamse drugsbeleid geschreven met betrekking tot het criterium, effe zoeken zou ik zeggen!                                                              Hierbij de strekking van de speech;

Geachte commissie, het is meer dan 50 jaar dat ik met hart en ziel mijn bijdrage lever aan het Amsterdamse drugsbeleid. Maar wat ik nu zie hoe de Driehoek bezig is, is ongekend en nooit eerder vertoond!! Het was uw raad die eerder het criterium afwees. Sinds die tijd legt de Driehoek een verbetenheid aan de dag om alsnog het criterium ingevoerd te krijgen. Het is echter die verbetenheid wat zover gaat dat de Driehoek een van de belangrijkste pijlers van het Amsterdamse drugsbeleid heeft opgedoekt, argumenten ter berde brengt die simpel door te prikken zijn tot zelfs recent met puur misleidende informatie op de proppen komt om maar de noodzaak van het invoeren van het criterium te benadrukken. Geachte commissie, ik heb mij in al die 50 jaar nog nooit zo fel uitgesproken. Maar het gaat allang niet meer om alleen het criterium, het gehele drugsbeleid en hoe deze Driehoek daar invulling aan geeft staat op het spel!

IK dank u voor uw aandacht!

                 ANALYSE VAN DE POLITIEKE IDEOLOGIE VAN DE AMSTERDAMSE DRIEHOEK                                             Hun verbetenheid om het criterium ingevoerd te krijgen!

Inleiding

Bij een terugblik vanaf 2020 hoe de Driehoek probeert het criterium goedgekeurd te krijgen valt op dat na het nee zeggen tegen deze maatregel door de gemeenteraad de Driehoek verwoed door gaat om dit alsnog  voor elkaar te krijgen. Het begon met de brief van de Driehoek aan de raad ( januari 2021) met de  beschuldiging als zouden coffeeshops een ondermijnende invloed hebben op de bovenwereld ( dus het criterium hard nodig is als maatregel in het beperken van de inkomsten van coffeeshops waardoor hun kwalijke ondermijning afneemt). De Driehoek bleef in de hoogste versnelling met steeds weer nieuwe argumenten met als meest recent  als zou de omzet van de Amsterdamse coffeeshops de laatste jaren enorm gestegen zijn (en ook dit weer dat met het criterium die omzet zal dalen dus ook de ondermijnende invloed van coffeeshops!).

Ideologie van de Driehoek

De vraag is waarom de Driehoek zich zo hardnekkig vastbijt om het criterium ingevoerd te krijgen en zelfs zover gaat door de coffeeshop weg te zetten als een ondermijnende bedrijfstak terwijl de coffeeshop door diezelfde Driehoek de afgelopen 50 jaar tot het speerpunt van het Amsterdamse drugsbeleid gerekend werd.

Bij een zo’n ongekend ingrijpende beleidswijziging moet de aanleiding ongetwijfeld veel meer zijn dan alleen het zwichten voor de druk van allerlei belangenverenigingen en bewonersgroepen die af willen van het (goedkope) massatoerisme waar de “drugscoffeeshoptoerist” in hun ogen symbool voor staat.

Een van de oorzaken van die hardnekkigheid moet gezocht worden in de huidige samenstelling van de Driehoek. Traditiegetrouw had de Amsterdamse Driehoek altijd een politiek/bestuurlijk pragmatisch en gematigd karakter met een politiek midden PvdA burgemeester en min of meer een niet zo uitgesproken Hoofdofficier en Hoofdcommissaris. De huidige officier en commissaris zijn dat wel als sterke voorstanders van een repressief drugsbeleid (en de drang dat Amsterdam er een niet meer zo eigenzinnig drugsbeleid op na moet houden). De burgemeester is van Groen Links met als uitvloeisel van haar functie van dat zij zich behoudend moet opstellen maar tegelijkertijd een warme voorstander is van het legaliseren van cannabis. De geschiedenis leert dat zowel voorstanders van een repressief drugsbeleid als die voor legaliseren van drugs beide de neiging hebben om de bestaande situatie van welke drugsmarkt dan ook zo zwart als ernstig mogelijk af te schilderen als legitimering van waar zij voor pleiten; de ene voor een nog hardere aanpak van drugs en de ander voor het legaliseren van drugs. Het zijn die twee stromingen die in de huidige Amsterdamse Driehoek verenigd zijn en ieder op zich in het criterium de legitimiteit zien van waar zij ideologisch voor staan. En elk afzonderlijk kan zich ook nog beroepen op het landelijk drugsbeleid waar zich exact dezelfde tweespalt voordoet van EN een zeer repressief drugsbeleid ( de ondermijningsdoctrine) EN het streven naar het legaliseren van drugs ( zoals het experiment met de legale coffeeshopachterdeur).

Politiek opportunisme

Bovenstaande uitleg maakt duidelijk dat de Driehoek zichzelf een sterk politiek/bestuurlijk draagvlak toedicht om het criterium ingevoerd te krijgen. Echter bij de veelheid aan argumenten en de verbetenheid die de Driehoek daarbij aan de dag legt zet vraagtekens bij hun handelswijze! Het pleidooi van het invoeren begon in eerste instantie als een one-issue ( toerisme)  met toen dit werd afgewezen de Driehoek met een gestage golf aan nieuwe argumenten op de proppen kwam. Kortom, politiek opportunisme  ( of doordrammen in gewoon Nederlands) om maar dat criterium ingevoerd te krijgen! Met onvermijdelijk dat door die hardnekkigheid  elk nieuw argument een geforceerder karakter krijgt tot die van het meest recente  als zou de afgelopen jaren de Amsterdamse coffeeshopbranche een record omzet hebben gedraaid.

Hoe ver kan je als Driehoek gaan bij zulk een bewering als door

1. De Lock Down over de afgelopen jaren de omzet in de coffeeshopbranche hard heeft geraakt
2. En dat de situatie voor die Lock Down, net als in de andere horeca in Amsterdam, nog lang niet hersteld is,

Met specifiek voor de Amsterdamse coffeeshops daar bovenop;

1. Door de gestage internationale ontwikkelingen van het decriminaliseren/legaliseren van het gebruik van cannabis neemt het internationale imago van Amsterdam als  enige “liberale cannabisstad” in de wereld in een sneltreinvaart af. Onderzoek in 2020 leverde al indicaties op van een afname van het aantal buitenlandse bezoekers in Amsterdamse coffeeshops ( met dus dat die moeite die het stadhuis getroost om dat imago af te schudden eigenlijk niet nodig is, inclusief de noodzaak van het criterium).
2. De coffeeshopbranche in het algemeen en die in Amsterdam in het bijzonder heeft steeds meer last van de 06- en websites services van het leveren van cannabis “on demand”. Vooral in delen van het land zonder coffeeshops is die service aan huis steeds populairder aan het worden. En laat nou vooral de regio rond Amsterdam opvallend weinig coffeeshops hebben. Dit betekent dat de consumenten in de regio hun cannabis steeds vaker via o6 lijnen en websites aanschaffen, met ergo minder toeloop op de Amsterdamse coffeeshops ,

Kortom, dat verhaal over die omzetstijging klopt van geen kant, maar maakt duidelijk hoe verbeten de Driehoek bezig is om het criterium ingevoerd te krijgen!

Verkleinen van de cannabismarkt

De invoering van het criterium wordt door de Driehoek ook bepleit met de in hun woorden doelstelling van het verkleinen van de cannabismarkt.

Genoeg aanleiding voor een kritisch commentaar

Deze doelstelling is rechtstreeks afkomstig uit het regeerakkoord van 2010 van de coalitie van VVD,CDA en de ( gedoogpartner) PVV, met recht de meest rechtse regering ooit. Hun politiek ideologische aanval op het softdrugsbeleid verlangde een onderbouwing wat gevonden werd als zou de Nederlandse cannabismarkt veel te groot geworden zijn. De legitimering van het beleid om zowel het aantal coffeeshops te reduceren als het beperken van hun bewegingsvrijheid. En dit laatste werd gerealiseerd middels onder andere de  Wietpas. Ondanks dat in de loop der jaren die Wietpas op lokaal niveau of überhaupt niet van de grond kwam en, waar wel, op een paar steden na  weer snel verdween blaast het meest linkse Amsterdamse kabinet dit  VVD,CDA,PVV beleid weer nieuw leven in!

De vraag is of die cannabismarkt wel zo groot is? wat in 2010 door de landelijke overheid en nu de Amsterdamse Driehoek als aanleiding diende om in te grijpen ( n.b. als dat ingrijpen dan de aanleiding is, is de betere omschrijving van dat beide overheden de markt TE groot vind, genoeg aanleiding voor een nadere beschouwing).   Vanaf de jaren 60 van de vorige eeuw is het gebruik van cannabis steeds meer “vervolkst” van een hippie subcultuur naar vele lagen in de bevolking in sociale klasse, etniciteit en leeftijd. Deze ontwikkeling vertoonde vele overeenkomsten met in diezelfde periode de trends in het gebruik van alcohol ( overeenkomstige ontwikkelingen als uitvloeisel van sociaal/culturele veranderingen in de maatschappij, veranderingen in de bevolkingssamenstelling, de toename en veranderingen in de vrijetijdsbesteding, enz ). Daar waar vanaf de jaren 60 het aantal alcohol gerelateerde voorzieningen steeg van 6000 naar 64000 nam het aantal coffeeshops in Nederland drastisch af; met vanaf de piek in het aantal shops in de jaren 80 van ongeveer 2000 naar nu tot slechts iets meer dan 500. Kortom, wat op de toenemende vraag ( de vervolksing) naar cannabis het beleid had moeten zijn van een binnen het reguliere horecabeleid geïntegreerd coffeeshopbeleid vond het tegenovergestelde plaats.  De conclusie is dus dat door 50 jaar toename in het gebruik van cannabis deze markt van natara groter werd maar het beleid tot een ingrijpende verkleining van het aantal coffeeshops leidde. Op zich al een bizarre constatering wat nog bizarder is dat al voor 2010 die afname van het aantal coffeeshops al fors aan de gang was en daar de VVD,CDA,PVV een flinke klap aan toevoegde! Kortom, een in historisch opzicht politiek/bestuurlijke blunder ( en dat ook nog in het licht van dat de opkomst van Nederwiet in diezelfde tijd nog in zijn beginfase was en dus gemakkelijk legaal ingepast had kunnen worden binnen dat integrale coffeeshopbeleid. Maar ook hier werd gekozen voor exact het tegenovergestelde van een ongekend repressiebeleid tegen Nederwiet waarbij zowel de uitvoering als de gevolgen steeds meer uit de hand lopen!).

 Het is de Amsterdamse Driehoek die nu die historische fout herhaald met nog erger van het volkomen negeren van dat de cannabismarkt, politiek gezien, uit twee volstrekt afzonderlijke circuits bestaat van 1) het illegale circuit van teelt, smokkel, in-en export  groothandel van cannabis tot het illegale op consumentennivo 06-website en straatdealcircuit van cannabis en 2) de onder een politiek streng regime en toezicht van de overheid opererend coffeeshopcircuit. De consequentie van het negeren van dit verschil is dat wat er zich aan illegale en ongewenste ontwikkelingen afspelen in dat eerste circuit de Driehoek dit ook het coffeeshopcircuit verwijt.  Een uitleg. De afgelopen decennia is door een aantal autonome ontwikkelingen als door de intensieve bestrijding van het illegale deel van de cannabismarkt de verharding, de criminalisering, de vervuiling in de teelt, de grootschaligheid van de tussenhandel enorm toegenomen. En daarnaast een toename van een verwevenheid in de tussenhandel van zowel soft- als harddrugs ( zie gegevens politie/justitie van wat zij aan soft/hard buit binnen dat circuit in beslag nemen). Er is enorm veel praktijk kennis en ervaring binnen de coffeeshopbranche hoe deze zorgelijke ontwikkelingen mijlenver weg te houden van haar achterdeur. Daar zijn boeken vol over te schrijven waar de Driehoek dankbaar gebruik van had kunnen maken in haar zowel rechtstreekse beleidsmatige steun aan de coffeeshopbranche als indirect aan steun voor de coffeeshop van hoe de verharding en criminalisering van het illegale cannabiscircuit teruggedrongen kan worden ( lees het decriminaliseren van de achterdeur van coffeeshops als tussenfase naar een volledige legalisering). In geen enkele beleidsnotitie van de Driehoek is hier ook maar iets van terug te vinden, integendeel, de beleidsvoorstellen zijn eerder fnuikend voor de coffeeshopbranche waar het illegale circuit uiteraard van zal profiteren!

Fundamentele fout

Met zowel het overnemen van de ideologie van het 2010 VVD,CDA,PVV drugsbeleid, als de Amsterdamse coffeeshops wegzetten als ondermijnende ondernemingen als het hardnekkig vasthouden aan de invoering van het criterium staat de Driehoek met de rug naar wat er aan beleid nodig is. Deze houding zorgt niet alleen voor polarisatie met de coffeeshopbranche maar ook met de uiteenlopende groepen van cannabisconsumenten die met ongeloof dit alles beziet. Maar het is vooral de agressie wat ik in de  probleemwijken waarneem waarbij het blowen weer naar een sub/ countercultuur afglijd inclusief heftige middelvingers richting het stadhuis. En waar dit afzetgedrag in de jaren zestig/zeventig nog alleen tot het blowen beperkt bleef ( de heroïne uit die tijd stond mijlenver weg van die van de blowers)) is nu met al die nieuwe middelen als XTC, snuifcoke, speed, lachgas een veel complexere agressievere afzetcultuur aan het ontstaan. Meer dan ooit is de coffeeshop nodig als beleidsinstrument in het scheiden der drugsmarkten. Maar meer dan ooit staat de Driehoek met haar beleid dit in de weg! Kortom, er staat veel meer op het spel dan alleen het wel of niet invoeren van het criterium!!

September 2022 August de Loor