Open brief aan de burgemeester van Amsterdam, beste Femke
DE BEREIDHEID VAN DE BEZOEKERS VAN COFFEESHOPS OM ZICH TE LATEN REGISTREREN
Een analyse in het perspectief van zowel het bestrijden van het coronavirus als het voorkomen van dat in Amsterdam het I-Criterium ingevoerd wordt.
Inleiding.
Als uitvloeisel van de richtlijnen in het bestrijden van het coronavirus mogen coffeeshops, analoog aan de andere horecagelegenheden, sinds 1 juli weer bezoekers toelaten in het horecagedeelte. Dit was voor een van jouw stadhuismedewerkers aanleiding het Adviesburo te verzoeken om na te gaan in hoeverre bezoekers van coffeeshops bereid zijn zich te laten registreren ( registratie ten dienste van brononderzoek bij geconstateerde positieve test op het coronavirus als instrument in het bestrijden van datzelfde virus).
Het resultaat van de afgelopen weken bezoeken van tientallen coffeeshops binnen en buiten het centrum plus gesprekken met personeel en bezoekers kom ik tot de conclusie dat, ondanks dat vele coffeeshops de moeite nemen om de registratie zo efficiënt mogelijk te laten plaatsvinden, de bereidheid onder de bezoekers gering is. Bij navraag valt op dat die geringe bereidheid niet tot nauwelijks iets van doen heeft met onderschatting van het besmettingsrisico van het coronavirus. Met soms zeer uiteenlopende opvattingen geven de bezoekers aan dit probleem serieus te nemen wat trouwens ook waarneembaar is van dat zij zich conformeren aan de corona preventie instructies van de coffeeshop. Uit de gesprekken met bezoekers en personeel heeft de weerstand tegen registratie veeleer te maken met privacy en dat specifiek in relatie tot het brononderzoek. Men snapt de noodzaak van brononderzoek maar is bevreesd van dat de informatie “doorlekt” naar derden omschreven als; “dan komt mijn baas, schoolhoofd of tante of oom of opa of oma of buurman of wie dan ook die ik eventueel besmet heb erachter van dat ik een coffeeshopbezoeker ben , kortom een liefhebber van cannabis. En dat is en blijft nog steeds een gevoelig onderwerp waar ik mijn vingers niet aan wil branden!”.
De geringe bereidheid voor het registreren van het bezoeken van coffeeshops heeft nog meer, meer algemene oorzaken zoals dat het laten registreren van het nuttigen van een genotsmiddel sowieso gevoelig ligt. Het door mij en mijn medewerkers de afgelopen weken langs gaan bij cafés bevestigde die gevoeligheid van dat ook daar nauwelijks sprake is van registratie, incluis een geringe bereidheid onder café bezoekers om zich te laten registreren. Bij bezoekers van coffeeshops komt daar nog de “mistige” wettelijke status van cannabis bij met daarbovenop de nog steeds diepgewortelde vooroordelen over dit middel en haar consumenten ( zie citaat hierboven). Op mijn vraag of die geringe bereidheid tot registratie zich ook voordoet bij het bezoeken van restaurants, winkels en andere publieke aangelegenheden wordt verbaasd gereageerd van dat diezelfde coffeeshopbezoeker daar geen enkele moeite mee heeft. Ergo een extra bevestiging hoe gevoelig de registratie binnen coffeeshops ligt.
Tot zover mijn belangrijkste constateringen van een aantal weken veldverkenning in de Amsterdamse coffeeshops met de vraag, lees uitdaging hoe de bereidheid onder bezoekers van coffeeshops verhoogd kan worden om, in de strijd tegen het virus, zich te laten registreren.
Het eerste waar ik aan denk is dat het stadhuis naar de coffeeshopbranche meer uitleg moet geven van dat de bronmeldingen gevrijwaard zijn/blijven van waar de registratie heeft plaats gevonden. Daarmee haal je de belangrijkste weerstand tegen registratie weg! Hoe dit naar de doelgroep gecommuniceerd moet worden is voor nader beraad en dat uiteraard in overleg met de coffeeshopbranche, c.q. de BCD. En daarbij kan je ook op de hulp van het Adviesburo rekenen.
Maar het allerbelangrijkste wat helpt om de schroom voor registratie weg te nemen is het bestrijden van het stigma ten aanzien van het gebruik van cannabis. Maar is daarvoor niet al decennialang de politiek aan zet? Van wat Minister van Agt van Justitie (CDA!) in 1976 bij de invoering van het scheidingsbeleid tussen softdrugs en harddrugs stelde van dat het nut van deze scheiding het meest tot zijn recht komt als binnen 5 jaar (lees 1981) cannabis gelegaliseerd zou worden. En was het niet burgemeester Patijn die in de jaren 90 daar aan toevoegde van dat niet het gedoogbeleid de schuld heeft aan de oplopende criminalisering maar het ontbreken van een logisch vervolg van het gedogen naar die van het reguleren en legaliseren van cannabis. Eenzelfde genuanceerde oproep door jou is in mijn ogen gewenst en juist nu van dat het ook als een strategische zet dient in de strijd tegen het coronavirus.
I-criterium
En om bij het thema van strategische handelen te blijven moet ook de geringe bereidheid voor registratie gezien worden in het licht van de pleidooien om in Amsterdam het I-criterium in te voeren. Op mijn eerdere bezwaren tegen dit criterium ( zie website; augustdeloor.nl met meerdere artikelen over dit criterium) wil ik daar aan toevoegen van dat er alom over het hoofd gezien wordt dat als niet- ingezetenen niet de coffeeshop in mogen dit betekent dat ook de papieren van ingezetenen gecontroleerd moeten worden.
Gelet op de ervaringen van de afgelopen weken hoe sterk de behoefte aan privacy heerst onder consumenten van cannabis is de angst reëel van dat het I-criterium drempelverhogend zal uitpakken voor alle bezoekers van coffeeshops, ergo dus ook voor ingezetenen waar het criterium niet voor bedoeld is. Dit risico is reëel met name onder bezoekers uit de hogere sectoren van het maatschappelijk bestel ( zie rapport over onderzoek naar de bezoekerspatronen in 11 coffeeshops in de Amsterdamse binnenstad; Adviesburo Drugs januari 2020, een rapport wat aangeeft van dat de bezoekers afkomstig zijn uit alle lagen van de bevolking in leeftijd, etniciteit en sociale klasse). Privacy is een zeer gevoelig fenomeen wat, zo leert de ervaring in vele vormen en onvoorspelbare gedragingen tot uiting komt. Het I-criterium zet dit alles op scherp wat bij het andere gevoelige fenomeen van die van het softdrugs- en coffeeshopbeleid wel het laatste is waar we op zitten te wachten.
Het door welke maatregel dan ook verhogen van de drempel van coffeeshops is in menig opzicht ongewenst. Iedere verhoging van de drempel van coffeeshops speelt het illegale verkoopcircuit van drugs in de kaart, een circuit die de afgelopen 10 jaar zich allang niet meer beperkt tot straatdealen van een enorme toename aan onzichtbare/oncontroleerbare verkoopadressen van zowel soft- als harddrugs van 06-lijnen, darkwebs en andere sociale media. De jongste informatie wijst erop van dat deze verkoopcircuits nu al inspelen op de invoering van het I-criterium door te benadrukken van dat zij volledige anonimiteit garanderen aan de klant zonder zich ook maar enigszins druk te maken of dit nou ingezetenen of niet-ingezetenen zijn.
Amsterdam 30 september 2020
August de Loor
